Äæåðúì Ê. Äæåðúì (1859 - 1927) å àâòîð íà ïîâå÷å îò äâàäåñåò ïèåñè, òðèíàäåñåò ïîâåñòè è äåñåòêè ðàçêàçè. Ïèñàòåëÿò-õóìîðèñò å èçâåñòåí íàé-âå÷å ñ âåëèêîëåïíàòà èñòîðèÿ "Òðèìà â ëîäêà (áåç äà áðîèì êó÷åòî)", íî íå ïî-ìàëêî èçâåñòíè è î÷àðîâàòåëíè ñà õóìîðèñòè÷íèòå ìó ðàçêàçè è åñåòà.  òàçè êîëåêöèÿ ñà âêëþ÷åíè èìåííî òåçè íåãîâè ïðîèçâåäåíèÿ. Òúíêàòà íàáëþäàòåëíîñò è íåíàäìèíàòî ÷óâñòâî çà õóìîð ìó ïîìàãàò äà íàìåðè ñìåøíîòî è êîìè÷íîòî äîðè â íàé-îáèêíîâåíèòå è åæåäíåâíè ñëó÷êè îò æèâîòà. Ãåðîèòå ìó ñà êîëîðèòíè è î÷àðîâàòåëíè, òå ÷åñòî ïîïàäàò â ñòðàííè, íåëåïè è ñòðÿñêàùè ñèòóàöèè, íî âèíàãè íàìèðàò èçõîä ... |
|
|
Ñ òàçè êíèãà ïî÷èòàòåëèòå íà õóìàíèòàðèñòèêàòà (ñîöèîëîãèÿ, ôèëîñîôèÿ, ïñèõîëîãèÿ, êóëòóðîëîãèÿ) ùå áúäàò çàðàäâàíè ñ íÿêîè îò íàé-õóáàâèòå åñåòà íà êëàñèêà Ãåîðã Çèìåë (1858 - 1918). Òîé å ñðåä áàùèòå îñíîâàòåëè íà ñîöèîëîãèÿòà, íî â íÿêàêúâ ñìèñúë ïðèäîáèâà îñîáåíà àêòóàëíîñò äíåñ, êîãàòî äèñöèïëèíèòå ñòàâàò âñå ïîâå÷å, à îò äðóãà ñòðàíà ñîöèîëîãèÿòà, ïñèõîëîãèÿòà, ôèëîñîôèÿòà è êóëòóðîëîãèÿòà ïðåëèâàò åäíè â äðóãè. Òî÷íî òàêúâ å äóõúò è íà åñåòàòà â òîçè ñáîðíèê. Òåêñòîâåòå â êíèãàòà ñà ïîäðåäåíè ñìèñëîâî, à íå õðîíîëîãè÷íî, òàêà ÷å äà ïðåïðàùàò òåìàòè÷íî åäèí êúì äðóã. Åñåòàòà îáõâàùàò íÿêîëêî äåñåòèëåòèÿ ðàçìèñëè íà ... |
|
|
Ïðîôåñîð Áîãäàí Áîãäàíîâ å êëàñè÷åñêè ôèëîëîã è äúëãîãîäèøåí ïðåïîäàâàòåë ïî èñòîðèÿ íà ñòàðîãðúöêàòà êóëòóðà è ëèòåðàòóðà â Ñîôèéñêèÿ óíèâåðñèòåò "Ñâ. Êëèìåíò Îõðèäñêè". Îñíîâàòåë å íà Íîâ áúëãàðñêè óíèâåðñèòåò. Ïúðâîíà÷àëíî â Ñîôèéñêèÿ óíèâåðñèòåò è ïî-êúñíî â Íîâ áúëãàðñêè óíèâåðñèòåò òîé âîäè íàé-ïîñåùàâàíèòå çíàêîâè ñåìèíàðè. Ïóáëèêóâàë å íà áúëãàðñêè åçèê ãîëÿì áðîé ïðåâîäè íà ñòàðîãðúöêè àâòîðè, ñðåä êîèòî ñå îòêðîÿâà ó÷àñòèåòî ìó â ÷åòèðèòîìíîòî èçäàíèå íà äèàëîçèòå íà Ïëàòîí , ïðåâîäèòå íà "Õàðàêòåðè" íà Òåîôðàñò, "Äàôíèñ è Õëîÿ" íà Ëîíã, "Æèâîòúò íà Àëåêñàíäúð Ìàêåäîíñêè& ... |
|
|
"Îò Òàíõîéçåð äî Øóìàõåð" ïðåäëàãà äâàäåñåò ðàçìèøëåíèÿ âúðõó ïåâöèòå íà ëþáîâòà, ïðèêàçêàòà êàòî ùàñòèå, ÷îâåêà è íåãîâàòà ñÿíêà, áåçäåëíèöèòå è ìå÷òàòåëèòå, èçòè÷àùîòî âðåìå, ìîíîëîçèòå ñðåùó ñâåòà, öâåòîâåòå íà íàäåæäàòà, æèâîòà ïîä ïðèíóäà, ãíåâà è ìëàäîñòòà, ìîäåðíàòà ïóñòîø, èãðàòà êàòî ñúäáà. Òåçè åñåòà, ñúáðàíè â þáèëåéíàòà 75 -òà ãîäèíà íà àâòîðà, ñà âúçíèêíàëè â ïðîäúëæèòåëíîòî ìó îáùóâàíå ñ òâîðáèòå íà çíà÷èìè íåìñêè ïèñàòåëè îò ìèíàëè âðåìåíà äî íàøè äíè. Âåíöåñëàâ Êîíñòàíòèíîâ å èìåíèò ïèñàòåë, ïðåâîäà÷ íà õóäîæåñòâåíà ëèòåðàòóðà è àôîðèñò. Êàòî ãîñò íà Áåðëèíñêàòà àðòèñòè÷íà ïðîãðàìà íà ... |
|
|
"×èòàòåëþ! Ñïðè çà ìèã â çàäúõàíîòî ñè åæåäíåâèå, îòñòðàíè òåæêàòà âðúçêà êúì äåëíèêà è ñå îáúðíè íàâúòðå êúì ñâîÿòà ñúùíîñò! Òàì ùå ÷óåø äàëå÷íèÿ ïëèñúê íà âúëíè, ìèåùè áðåãîâåòå íà äðåâíàòà òè Ðîäèíà. Ùå ÷óåø è ñâèñòåíåòî íà ñòåïíèÿ âÿòúð - åäèíñòâåí ïðèÿòåë íà òâîèòå ãîðäè Äåäè, â äúëãèÿ èì ïúò ïðåç âåêîâå è êîíòèíåíòè. Ùå ÷óåø ìàãè÷íàòà ïåñåí â îëòàðèòå èì - òÿ ùå òè ðàçêàæå ïðèêàçíàòà èì èñòîðèÿ... Ùå óñåòèø äúõà íà òÿõíàòà Ñâåùåíà çåìÿ, íàâñÿêúäå êúäåòî ñà áèëè â äúëãèÿ èì Ïúò. È, àêî ïóëñúò òè çàáèå â ðèòúìà íà òúïàíà, îòìåðâàí ïðåäè áîÿ îò ìàãüîñíèêà øàìàí; è óñåòèø ìîùòà è ïîëúõà íà áëàãîñëîâåíèå îò ... |
|
|
Ïðåäëîæåíèåòå ôèëîñîôñêè åñåòà ãðàâèòèðàò îêîëî òåìàòà çà äóõà è ðàçáèðàíèÿòà çà íåãî â Åâðîïà îò ñòðàíà íà: Ëàðîøôóêî, Õåãåë , Ïîë Âàëåðè , Ìàêñ Øåëåð. Åäíî å â æàíðà "ôèëîñîôñêî ïèñìî", äðóãî êàñàå êàçóèñòèêàòà íà Öèöåðîí, òðåòî - ðàçáèðàíåòî íà Áèöèëëè çà ðåíåñàíñîâèÿ òåàòúð â Èòàëèÿ, ÷åòâúðòî - õóäîæåñòâåíèÿ åçèê íà Áåðíèíè, ïåòî - åâðîïåéñêàòà ôèëîñîôèÿ íà òÿëîòî, øåñòî - çëîóïîòðåáèòå ñ ÷îâåøêèòå ïðàâà. Åñåòî íà Âàëåðè çà êðèçàòà íà åâðîïåéñêèÿ äóõ äàòèðà îò ïðåäè 100 ãîäèíè! Äàëè è äíåñ òàçè êðèçà ïðîäúëæàâà? Èëè å íåîáõîäèìà "åïèêðèçà"? Îòãîâîð ñå íàìèðà â êíèãàòà. Ïðîô. äôí Êðàñèìèð Äåë÷åâ ... |
|
|
Êíèãàòà ñúäúðæà ôèëîñîôñêè è õóäîæåñòâåíè åñåòà íà âèäíèÿ áúëãàðñêè åñòåò ïðîô. Àòàíàñ Èëèåâ, ïèñàíè äî 1944 ã. Îñâîáîäåí îò êàíîíèòå íà êàêâàòî è äà å ôèëîñîôñêà øêîëà, òîé èçëàãà ñâîèòå ðàçìèøëåíèÿ çà ñúùíîñòòà íà èçêóñòâîòî, áúëãàðñêàòà íàðîäîïñèõîëîãèÿ, òâîð÷åñòâîòî íà íàøè è ÷óæäè àâòîðè. Êúì êíèãàòà ñà ïðèáàâåíè è íåïóáëèêóâàíè äîêóìåíòè îò àðõèâà íà Àòàíàñ Èëèåâ: êîðåñïîíäåíöèÿ ìåæäó íåãî è ðóñêèÿ ôèëîñîô Íèêîëàé Ëîñêè, Åëèñàâåòà Áàãðÿíà, Êîíñòàíòèí Ãúëúáîâ è äðóãè. Âàæíî! Èçäàíèåòî å íà ìíîãî ãîäèíè è íàëè÷íèòå áðîéêè íå ñà â ïåðôåêòíèÿ âèä, â êîéòî îáè÷àéíî ñà êíèãèòå, êîèòî ïðåäëàãàìå. ... |
|
|
Êíèãàòà ñúäúðæà êàêòî åñåòà îò êíèãàòà íà Ñï. Êàçàíäæèåâ "Ïðåä èçâîðà íà æèâîòà", òàêà è ïîäáîð îò íåãîâèÿ ãîëÿì àðõèâ, â êîéòî èìà ãîëÿìà ÷àñò îò êîðåñïîíäåíöèÿòà ìó ñ Áîÿí Ïåíåâ, Äîðà Ãàáå , É. Éîâêîâ , Ì. Êðåìåí, Äèìî Êüîð÷åâ, ä-ð Êðúñòåâ, Âë. Âàñèëåâ, Ã. Ôëîðîâñêè, À. Êàðàëèé÷åâ , Ê. Ãúëúáîâ, À. Áàëàáàíîâ, È. Äóé÷åâ, Í. Ìàâðîäèíîâ, Ä. Êîñòîâ, Ã. Êàöàðîâ.  êíèãàòà å âêëþ÷åíà è èçâàäêà îò íåãîâè ñâèäåòåëñòâà çà ñðåùè è ðàçãîâîðè ñ À. Ñòðàøèìèðîâ, ä-ð Êðúñòåâ, Ì. Êðåìåí, Ê. Õðèñòîâ, Åëèí Ïåëèí , êàêòî è àíêåòà ñ È. Ëàçàðîâ, Á. Äåíåâ, Í. Ðàéíîâ, È. Áåøêîâ, Àë. Áîæèíîâ. ... |
|
|
Êíèãàòà å ïîñâåòåíà íà Àíäðåé Ñòîÿíîâ, âèäíà îáùåñòâåíà è êóëòóðíà ôèãóðà, ïèàíèñò, ïåäàãîã, åñåèñò. Ïúðâàòà ÷àñò å ïîäáîð îò åñåòà, ïóáëèêóâàíè â êíèãèòå "Ìàãèÿòà íà ìóçèêàòà", "Æèâîò, áëÿí, èçêóñòâî", "Ãåíèÿò â ìóçèêàòà", "Ïúòåêè íà èñòèíàòà". Âòîðàòà å ïîäáîð îò íåãîâèÿ àðõèâ, â êîéòî ñà ïðåäñòàâåíè ïèñìà íà äðóãè âèäíè ôèãóðè â áúëãàðñêàòà êóëòóðà, êàòî Í. Ëèëèåâ, Á. Ïåíåâ, Àë. Áàëàáàíîâ è ìíîãî äðóãè. ... |
|
|
Åñåòàòà â òàçè êíèãà ñà ÷åòåíè ïî ðàäèî "Äîé÷å âåëå" â ïåðèîäà 1971 - 1978 ã. è ïîâå÷åòî îò òÿõ ñå ïóáëèêóâàò çà ïúðâè ïúò. "Ìîæå áè â íà÷àëîòî íà âñè÷êî ñòîè ñòðàõúò, îãðîìíèÿò ñòðàõ îò ñúùåñòâóâàíåòî, îò ÷óäîâèùíîòî ðàçíîîáðàçèå íà õîðà è ïðèðîäà. Âèíàãè ìå å ñìóùàâàëî, ÷å ìèëèîíè îòäåëíè õîðà ïðåãëúùàò èäåÿòà çà îñòàðÿâàíåòî ñè è äîáðîâîëíî, ÷åñòî ïúòè ñ åíòóñèàçúì, ñòàâàò ôàíàòè÷íè ÷ëåíîâå íà ñòàäîòî. Çàùî? Ïîðàäè êàêâî òå ñå îòðè÷àò îò ñâîáîäàòà ñè, çà äà ïðèåìàò ïîêîðíî è ïîä÷èíåíî íÿêàêâî ìÿñòî â ñòàäîòî? È íå å ëè íåëîãè÷íî, ÷å òå îòðè÷àò ðàâíîïðàâèåòî è íåçàâèñèìîñòòà íà äðóãèòå îòäåëíè ÷îâåøêè ... |
|
|
Èìà òåðìèíè, êîèòî ÷åñòî èçïîëçâàìå, íî íå ìîæåì äà îáÿñíèì òî÷íî è ÿñíî êàêâî âëàãàìå â òÿõ. Åäèí îò òÿõ å ìîíàäà. Çàòîâà èçâåñòíèÿò òåîñîô Ëåäáèòúð â ïîðåäèöà åñåòà çàïîçíàâà ñâîèòå ó÷åíèöè è âñè÷êè òúðñåùè ñúñ ñúùíîñòòà è ïðîÿâëåíèÿòà íà ìîíàäàòà. Ìîíàäàòà å Áîæåñòâåíàòà èñêðà, ÷àñòèöà îò Áîã, àòîì íà Áîæåñòâåíîòî, êîéòî æèâåå âúâ âñåêè ÷îâåê, äîêàòî òîé ïðåáèâàâà â ìàòåðèàëíèÿ ñâÿò. Âñúùíîñò, ìîíàäàòà å èñòèíñêèÿò ÷îâåê! È íåçàâèñèìî, ÷å èçãëåæäà âðåìåííî îòêúñíàòà îò Áîã, äîêàòî å çàòâîðåíà â ìàòåðèàëíèòå îáâèâêè, â äåéñòâèòåëíîñò òÿ íèòî çà ìèã íå ñå îòäåëÿ è íå ìîæå äà áúäå îòäåëåíà îò Áîã, çàùîòî ñàìàòà ìàòåðèÿ, â ... |
|
|
Ó÷åáíîòî ïîìàãàëî ïðåäëàãà íàäåæäåí ìåòîäè÷åñêè ïîäõîä çà èçó÷àâàíåòî íà ÷àñò îò òâîð÷åñòâîòî íà ïèñàòåëÿ Ãåîðãè Ìàðêîâ è äàâà âúçìîæíîñò íà ìëàäèÿ ÷èòàòåë äà îïîçíàå îáùåñòâåíî-ïîëèòè÷åñêèÿ æèâîò â Áúëãàðèÿ ïðåç ïåðèîäà îò ñðåäàòà íà 40 -òå äî 70 -òå ãîäèíè íà XX âåê ïîñðåäñòâîì ëèòåðàòóðíèÿ òåêñò. Ñúäúðæà ðåïîðòàæè è åñåòà, ñúîáðàçåíè ñ ó÷åáíàòà ïðîãðàìà ïî ëèòåðàòóðà íà ÌÎÍ çà ïðîôèëèðàíà ïîäãîòîâêà è ïîäðåäåíè ïî òåìàòè÷åí ïðèçíàê: âðåìåòî íåïîñðåäñòâåíî ñëåä 9 ñåïòåìâðè 1944 ãîäèíà; óòâúðæäàâàíåòî íà êóëòà êúì ëè÷íîñòòà; îòðàæåíèåòî íà Óíãàðñêîòî âúñòàíèå - 1956 ãîäèíà â Áúëãàðèÿ; ó÷èëèùåòî - ó÷èòåëè è ... |
